Blog: Brieven van Anneke
We schrijven 1986. Het jongetje Joshua wordt direct na zijn geboorte door zijn moeder Anneke afgestaan ter adoptie.
Hij wordt opgenomen in een adoptiegezin en hij krijgt die familienaam. Het is een gesloten adoptie; Anneke weet niet waar haar zoon nu is. Wel schrijft Anneke brieven aan hem. Pas veel later zal hij ze kunnen lezen en wie weet begrijpen.
De brieven verhalen over haar leven. Soms over slechte ervaringen, dan weer vergoelijkend dat ze wel een goede jeugd heeft gehad. Verontschuldigend dat ze Joshua wel had willen houden, voor hem wilde zorgen, maar dat dat niet mocht.
De adoptieouders schrijven Anneke ook brieven. Over hoe het gaat met hun zoon, die toch ook de hare is.
Op een dag komen die brieven echter onbesteld terug. Anneke schrijft ook niet meer. Aangenomen wordt dat ze weer is gaan zwerven.
In juni 1994 wordt in het IJ in Amsterdam een vrouw aangetroffen aan de Noordzijde. Ze draagt een gebloemde legging, een zwarte bloes maar er is niets waaraan haar identiteit is af te leiden. Verdronken, luidt de conclusie na de sectie.
Er verschijnen foto’s van haar in het Politiebericht op tv en in de krant. De ongeveer twintig tips die dat oplevert, leiden niet naar de identiteit van de vrouw. Eind juni 1994 wordt ze begraven op begraafplaats Sint Barbara.
2011. Het coldcaseteam van de Amsterdamse politie start het project onbekende doden (NN’ers).
De vrouw die in 1994 werd gevonden, is een van ruim 100 NN’ers. Van allen wil de politie het DNA-profiel zodat het kan worden opgenomen in de databank, hopende op een hit.
Ook van deze vrouw komt een DNA-profiel in de databank. Maar een hit blijft uit.
In de jaren erna blader ik regelmatig door alle dossiers. In mijn hoofd liggen ze opgeslagen, zaken waarvan ik verwacht dat ze nog wel eens opgelost worden en kansloze zaken.
Deze, van de vrouw uit het IJ, geef ik weinig kans. Want als je al die jaren niet bent gemist, zal er dan na 25 jaar nog iemand bedenken dat je al een tijd niet gezien bent?
Dan komt het onverwachte, dat mijn hele archief door elkaar gooit.
2019. Joshua is volwassen en zoekt zijn biologische ouders. Via het FIOM, specialist bij afstammingsvragen, heeft hij zijn vader gevonden. Die vertelt hem over zijn moeder, Anneke. Ineens is er meer familie: een oom, de broer van Anneke.
Hij noemt haar het liefst Anneke. ‘Moeder’, dat is ze alleen biologisch voor hem.
Dat wordt nog eens bevestigd als hij aangifte van vermissing wil gaan doen. Anneke is nergens meer bekend en staat als ‘geëmigreerd’ uitgeschreven uit Amsterdam. Zijn verzoek om zijn moeder als vermist op te geven, wordt niet gehonoreerd. Hoezo vermist? Je kent haar niet en weet niet waar ze is? Ze is toch geëmigreerd?
Dan zijn daar Maria Rietveld en Jory de Groot van de politie in Den Haag, waar Joshua ook aanklopt. Zij nemen de tijd om het verhaal over zijn zoektocht aan te horen. De man vertelt wat hij van zijn moeder weet. Emigratie lijkt niet waarschijnlijk en in hun achterhoofd hebben Maria en Jory de wetenschap dat Amsterdam vele onbekende doden heeft.
De vermissing wordt door hen na 25 jaar opgenomen en van Joshua wordt wangslijm afgenomen.
Nog geen maand later wordt bevestigd dat Anneke niet meer leeft. Het is de vrouw die in 1994 in het water is gevonden.
Willem Doorn, mijn collega bij het coldcaseteam, en ik ontvangen Joshua en zijn oom.
De broer van Anneke vertelt over het gezin dat uit elkaar is gevallen nadat hun moeder op jonge leeftijd overlijdt.
De jongens blijven bij vader op de boerderij, Anneke wordt naar familie elders in het land gestuurd. Ze vindt daar haar plek niet en vertrekt naar Amsterdam, waar alles anders is. Daar gaan mensen heen als ze willen verdwijnen. Joshua vertelt wat hij weet via zijn adoptiedossier en de brieven van Anneke. Hij is mild en neemt haar niets kwalijk.
Joshua bezoekt de begraafplaats waar Anneke 10 jaar heeft gelegen. Het graf is er niet meer, we kunnen hem niets teruggeven. We rijden naar de plaats waar ze is gevonden in het water.
Wat we weten, vertellen we hem. Wel hebben we de foto die ook op tv is getoond. Dan vertelt Joshua van de enige foto die hij had van Anneke, geleend van zijn nieuw gevonden oom. Veilig opgeborgen in de tas van zijn vriendin die hem op haar werk op hoge resolutie zal inscannen.
Maar ook dat is hem niet gegund. Er wordt ingebroken en de tas wordt gestolen. Weg is de enige foto waarop zijn moeder levend en vrolijk staat.
Dan zijn er alleen de brieven nog. Brieven van Anneke uit het verleden, eindelijk verbonden naar het heden, naar een dappere jongen die niet opgaf en bleef zoeken. Daarmee gaf hij na 25 jaar een onbekende dode vrouw haar naam terug: Anneke.
Carina van Leeuwen
Foto: Pixabay.com